Podczas konferencji na Stadionie Śląskim podsumowano półmetek pracy obecnego Zarządu Województwa Śląskiego. Działania zdeterminowała przede wszystkim walka z COVID-19, na którą do tej pory przeznaczono już 300 mln zł. Ogromne wsparcie otrzymali przedsiębiorcy w postaci Śląskiego Pakietu dla Gospodarki. Pandemia nie zablokowała rozwoju regionu. Wszystkie inwestycje realizowane są zgodnie z planem. Aż 4,4 mld euro trafi do województwa w ramach nowej perspektywy unijnej na lata 2021–2027.

- Minione dwa i pół roku to solidnie przepracowany czas. Do tego efektywny, choć trzeba pamiętać, że od marca 2020 roku funkcjonujemy w warunkach pandemii, która mam nadzieję, przede wszystkim wskutek szczepień już wkrótce stanie się przeszłością. Musieliśmy się odnaleźć się w sytuacji, z którą nie miał do czynienia żaden z poprzednich zarządów województwa i to w całej historii. Priorytetem stało się dla nas wsparcie służby zdrowia i pomoc przedsiębiorcom, którzy bardzo mocno ucierpieli przez szarżę koronawirusa, który nie oszczędzał nie tylko naszego zdrowia, ale też gospodarki. Myślę, że z tego kryzysu jako region wychodzimy obronną ręką, o czym choćby świadczy niski poziom bezrobocia. Drugi rok z rzędu mamy rekordowy budżet. Przypomnę, że w ubiegłym roku były to 2 mld zł, w tym w roku mówimy o kwocie zbliżonej, a wszystkie wpisane w grafik inwestycje realizowane są zgodnie z planem. Przyszłość rysuje się optymistycznie. Śląskie otrzyma 4,4 mld euro tytułem z trzech funduszy unijnych. Takich pieniędzy w budżecie województwa dotąd nie było, a w praktyce oznacza to dalszy rozwój regionu, który w ciągu kilku lat, ma stać się miejscem wyjątkowym – przyjaznym ekologii, stawiającym na nowoczesne proekologiczne technologie. Za wszystkie dotychczasowe działania, zaangażowanie, chciałbym gorąco podziękować całemu zarządowi województwa i radnym Sejmiku, którzy wspierają nasze inicjatywy – zaakcentował marszałek województwa Jakub Chełstowski.

- Zwłaszcza ostatni rok był dla nas swego rodzaju egzaminem z odpowiedzialności za region. Tego jednak wymaga od nas społeczeństwo, które obdarzyło nas zaufaniem. Uważam, że poradziliśmy sobie z problemami, które wywołała pandemia. Sztuką jest odnaleźć się w trudnych czasach. Ale jestem przekonany, że te wszystkie doświadczenia tylko nas wzmocnią. Rolą Sejmiku jest zwracanie uwagi na wszelkie detale związane z pracą zarządu województwa. Czasami są to uwagi krytyczne, ale konstruktywna krytyka może przynieść zawsze wiele dobrego. To dobry moment, aby podziękować za dotychczasową współpracę, którą uważam za bardzo dobrą. Zgoda zawsze buduje – dodał przewodniczący Sejmiku województwa Jan Kawulok.

Służba zdrowia na pierwszym planie

Województwo Śląskie przekazało na walkę z koronawirusem ponad 300 mln zł. To najwięcej w skali kraju. W regionie na ten cel pomiędzy szpitale podzielono ogółem aż 123 mln zł, które trafiły do kilkudziesięciu placówek medycznych. Sejmik Województwa Śląskiego zdecydował się przekazać na służbę zdrowia dodatkowe 62 mln zł z budżetu. Pomoc w kwocie 11,3 mln zł otrzymały szpitale powiatowe. Ważną rolę w pracach nad COVID 19 pełnią naukowcy z Laboratorium Genetycznego Gyncentrum, którzy zajmują się wyizolowaniem i sekwencjonowaniem genomu wirusa SARS-CoV-2. Przedsięwzięcie otrzymało wsparcie województwa. Laboratorium otrzymało z funduszy unijnych 2,5 mln zł zakup sprzętu oraz adaptację pomieszczeń. Po podpisaniu aneksu do umowy o dofinansowanie wartość całkowita projektu wyniosła ponad 5,2 mln zł. Badania laboratoryjne wykażą też występowanie w próbkach innych patogenów, w tym wirusów grypy. To pierwsze tak dokładne i wieloparametrowe badanie populacji zamieszkującej konkretny rejon Polski. Realizacja projektu ma zakończyć się pod koniec sierpnia. Doposażenie w sprzęt zwiększy ponadto przepustowość oraz wykrywalność COVID-19 - z 5-6 tysięcy testów na dobę nawet do 12 tysięcy.

- Uruchomiliśmy także program „Śląskie pomaga” polegający na wsparciu całodobowych placówek sprawujących opiekę nad osobami starszymi i niepełnosprawnymi – przypomniała Izabela Domogała, członek zarządu województwa.

Na ten cel województwo uruchomiło środki w wysokości 13 mln zł.

- Dzięki temu możliwe było sfinansowanie zatrudnienia nowych pracowników, specjalistów ds. opieki i pielęgnacji podopiecznych, zakup środków ochrony indywidualnej dla pracowników instytucji całodobowej i doposażenie placówek w sprzęt niezbędny do walki z COVID- 19 – dodała Izabela Domogała.

Na ratunek przedsiębiorcom i branży turystycznej

- Skalę udzielonej przedsiębiorcom pomocy, najlepiej obrazują liczby – aż 1,4 miliarda złotych wyniósł Śląski Pakiet dla Gospodarki, który powstał w oparciu o środki unijne zarządzane z poziomu regionu – mówił wicemarszałek Wojciech Kałuża.

Pakiet podzielono na pięć filarów: pożyczki obrotowe i płynnościowe wraz z uproszczeniami w zakresie wsparcia zwrotnego (298 mln zł), wsparcie pracodawców w utrzymaniu miejsc pracy (640 mln zł), wsparcie bezzwrotne i inwestycje w sektorze Małych i Średnich Przedsiębiorstw (360 mln zł). Uruchomiliśmy regionalne centrum wsparcia MŚP, na co przeznaczono 57 mln zł.

W realizację Pakietu zaangażowanych zostało pięć instytucji: Fundusz Górnośląski, Wojewódzki Urząd Pracy, Śląskie Centrum Przedsiębiorczości, Departament Gospodarki i Współpracy Międzynarodowej Urzędu Marszałkowskiego oraz Śląski Fundusz Rozwoju. Konkursy skierowane dla przedsiębiorców, w ramach których mogli ubiegać się o wsparcie, przyczyniały się do wzrostu konkurencyjności. Są to pieniądze, jakie można było przeznaczyć na szeroko rozumiane działania inwestycyjne. Wnioski można było składać również w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej. Maksymalna kwota dofinansowania ustalona została na poziomie 800 tys. zł.

- W konkursach wystartowało ponad 2200 przedsiębiorców z Województwa Śląskiego, co niewątpliwie jest rekordem – dodał wicemarszałek Wojciech Kałuża. - Jako samorząd województwa, pomogliśmy także branży turystycznej, która ogółem otrzyma wsparcie na kwotę 87,5 mln zł. Dla przypomnienia, w ubiegłym roku była to 3,5 mln zł. Z pomocy skorzystało 405 podmiotów.

Do 18 maja przedsiębiorcy z regionu mogli składać wnioski w przeznaczonym dla branży turystycznej konkursie „Inwestycje w MŚP”, którego alokacja wynosi 76 mln złotych. Maksymalna kwota dofinansowania przewidziana w tym naborze wynosi 500 tys. złotych, minimalna 50 tys. zł, natomiast zakres pomocy sięga 85 procent kosztów kwalifikowalnych. Przedsiębiorstwa będą mogły przeznaczyć dotacje m.in. na: nakłady na inwestycje przyczyniające się do rozbudowy posiadanych aktywów niezbędnych do utrzymania działalności, podniesienia atrakcyjności oferowanych usług oraz przeprowadzenie prac modernizacyjnych podwyższających standardy bazy noclegowej czy gastronomicznej. W lutym 12 gmin (Szczyrk, Wisła, Ustroń, Istebna, Jeleśnia, Bielsko-Biała, Wilkowice, Węgierska Górka, Brenna, Jaworze, Rajcza i Gilowice) otrzymało od województwa finansowe wsparcie w odbudowie ruchu turystycznego, który mocno ucierpiał wskutek pandemii koronawirusa. Do ich budżetów trafiło w sumie 8 mln zł. W efekcie gminy mają podjąć inicjatywy na rzecz przedsiębiorców z branży turystycznej. Będą to zwolnienia z podatków czy też umorzenia opłat lokalnych.

- W tych wszystkich wymienionych przedsięwzięciach ogromną rolę odgrywają środki unijne Tych liczb jest więcej. W ramach wdrażania Regionalnego Programu Operacyjnego od 28 października 2019 do 26.października.2020: zatwierdzono do dofinansowania ponad 1200 wniosków na kwotę 2,5 mld zł. Podpisano 1 137 umów o dofinansowanie projektów na kwotę prawie 2,4 mld zł – konkluduje wicemarszałek Wojciech Kałuża.

Ku zielonej rewolucji

W ramach RPO 2014-2020 ogłoszono aż 25 naborów z zakresu odnawialne źródeł energii (OZE) oraz termomodernizacja. Wybrano 493 projekty na kwotę ok. 1,23 mld zł (wkład UE razem ze środkami z budżetu państwa). Podział projektów ze względu na rodzaj w omawianym zakresie rozłożył się następująco: odnawialne źródła energii (OZE) 26 proc., termomodernizacja 74 proc. W ciągu dekady mamy stać się regionem ekologicznie przyjaznym i tworzyć nowe miejsca pracy w zielonej gospodarce. I jest to jeden z głównych priorytetów trwającej kadencji obecnego zarządu województwa. 27 i 28 stycznia 2020 roku, Międzynarodowe Centrum Kongresowe w Katowicach gościło uczestników międzynarodowej konferencji „W kierunku zielonej gospodarki”, poświęconej Funduszowi na rzecz Sprawiedliwej Transformacji. Było to przedsięwzięcie współorganizowane przez Urząd Marszałkowski Województwa Śląskiego oraz Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej. Przedstawiciele regionów z różnych części Europy rozmawiali o gospodarce, transformacji, rewitalizacji infrastrukturalnej i społecznej oraz szansach związanych z nową perspektywą finansową UE. Gościem głównym konferencji była komisarz ds. spójności i reform Unii Europejskiej, Elisa Ferreira. W październiku ubiegłego roku, radni Sejmiku jednomyślnie przyjęli wieloletnią strategię dla województwa, którego podstawą jest program „Zielone Śląskie 2030”. Strategia koncentruje się na poprawie jakości życia w regionie oraz zielonej transformacji gospodarczej. Dużą rolę odgrywa Park Śląski. W ciągu najbliższych lat trafi tu 210 mln zł w ramach unijnej inicjatywy Jessica. Inwestycje to modernizacja Ogrodu Japońskiego i otoczenia hali „Kapelusz”, remont Świątyni, remont Dużego i Małego Kręgu Tanecznego, uregulowanie gospodarki wodnej oraz budowa Parku Wielu Pokoleń. Za 65 mln zł zmodernizowane zostanie kąpielisko Fala, a jego powierzchnia w nowej formie zajmie około 4 hektarów. Metamorfozę przechodzi również Planetarium Śląskie. W nowym gmachu obok astronomii prezentowane będą zagadnienia związane z sejsmologią i meteorologią. Po zakończeniu robót budowlanych i wyposażeniu Planetarium Śląskie wzbogaci się o nowoczesny budynek o powierzchni ponad 2,5 tys. metrów kwadratowych.

Duże inwestycje drogowe

W tegorocznym budżecie na zadania drogowe zapisano kwotę około 540 mln zł. Na budowę i modernizację infrastruktury drogowej przeznaczane są także środki z Regionalnego Programu Operacyjnego na lata 2014–2020.

– Obsługujemy sieć ponad 1250 kilometrów dróg. Prace na kluczowych odcinkach są zaawansowane. Planów nie zakłóciła ani pandemia, ani zimowa aura, która jak na nasze warunki utrzymywała się dość długo, bo aż do połowy kwietnia. Nowe arterie wpłyną na zmniejszenie ruchu w centrach miast. Poprawią komfort jazdy i bezpieczeństwo – mówił wicemarszałek Dariusz Starzycki.

Na drogach wojewódzkich kontynuowane są cztery projekty własne o wartości ok. 357 mln zł, z czego ok. 168,6 mln zł to środki unijne. Jest to budowa Regionalnej Drogi Racibórz–Pszczyna na odcinku od włączenia do DK nr 45 w gminie Rudnik do granicy Rybnika – etap 4 i etap 5 Wschodnia Obwodnica Raciborza (93 mln zł); Przebudowa drogi wojewódzkiej nr 933 (blisko 131 mln zł); drugi etap przebudowy DW 791 na odcinku od DK 1 do DK 78 (96 mln zł) oraz drugi etap przebudowy drogi wojewódzkiej nr 913, od skrzyżowania z DK 78 w miejscowości Celiny do skrzyżowania z DK 86 (ok. 36 mln zł).

Ponad 200 mln zł pochłonie organizowanie i dotowanie regionalnych kolejowych przewozów pasażerskich wykonywanych przez spółki Koleje Śląskie i POLREGIO.

27 mln zł zostanie przeznaczonych na realizację porozumień zawartych z powiatami dotyczących letniego i zimowego utrzymania dróg wojewódzkich oraz wykonanie robót interwencyjnych związanych z realizacją zadań bieżącego ich utrzymania.

Największa inwestycja to droga regionalna Racibórz–Pszczyna – obwodnica Raciborza. Arteria, której budowa, nie licząc zapisów w tegorocznym budżecie, zamknie się kwotą 296,1 mln zł, ma być gotowa w lutym 2022 roku. DW 933 jest przebudowywana na długości ponad 23 km (odcinek I na terenie gmin Wodzisław Śląski i Mszana o długości ok. 7,2 km; odcinek II na terenie gmin Pawłowice, Pszczyna o długości ok. 16,1 km). Finał prac planowany jest na koniec października tego roku. Przebudowa pochłonie ogółem ok. 240,3 mln zł przy dofinansowaniu z Unii Europejskiej na poziomie 140 mln zł. Trwają prace na DW 791 między Zawierciem (DK 78) a Kolonią Poczesna (DK 1). Inwestycja ma zakończyć się do końca stycznia 2022 roku. Do tego czasu ponad 24-kilometrowy odcinek drogi zyska nową nawierzchnię, chodniki i ciągi pieszo-rowerowe. Modernizacja kosztować będzie ok. 238,1 mln zł. Pracy jest sporo. Powstają także nowe mosty i przepusty, urządzenia bezpieczeństwa ruchu, zatoki autobusowe i oświetlenie uliczne.

Więcej na kulturę

W 2019 roku nakłady na kulturę w regionie zwiększono aż o 27,5 mln zł, do kwoty blisko 191 mln zł. Ta kwota jeszcze wzrosła w ubiegłym roku i wyniosła 213,7 mln zł. W obecnym budżecie to już 224 mln zł. Zarząd województwa podpisał umowę na współprowadzenie z miastem Świętochłowice Muzeum Powstań Śląskich, to szczególnie istotne w kontekście trwających w regionie obchodów stulecia wybuchu Powstań Śląskich. W podziemiach Archikatedry Chrystusa Króla w Katowicach powstanie Panteon Górnośląski dotyczący najważniejszych postaci z historii Śląska. Wystawa będzie podzielona na cztery obszary – związane z kulturą, społeczeństwem, bohaterami i ludźmi kościoła. Panteon zostanie oddany do użytku w czerwcu 2022 roku, w stulecie powrotu Śląska do Polski i jest instytucją współprowadzoną z Ministerstwem Kultury, Dziedzictwa Narodowego i Sportu, miastem Katowice i Archidiecezją Katowicką. Trwają prace przy rozbudowie Śląskiego Centrum Wolności i Solidarności w Katowicach. Zakończą się w grudniu 2021 roku, na 40-lecie pacyfikacji kopalni Wujek.

Lider w nakładach na sport

- Areną sportowych zmagań jest zmodernizowany Stadion Śląski, który od sierpnia ubiegłego roku jest Narodowym Stadionem Lekkoatletycznym. Zresztą godny swej nazwy. Obiekt gościł największe gwiazdy Królowej Sportu podczas niedawnych Mistrzostw Świata w Sztafetach, a pod koniec maja będzie gospodarzem Drużynowych Mistrzostw Europy w Lekkoatletyce. Memoriały Janusza Kusocińskiego i Kamili Skolimowskiej to największe w Polsce imprezy lekkoatletyczne, które na trwałe wpisały się kalendarz wydarzeń na Stadionie Śląskim. W 2020 roku do 73 klubów sportowych z regionu trafiło 800 tys. zł w ramach „Śląskiego Programu Klub”. Dofinansowanie można przeznaczyć m.in. na zakup sprzętu sportowego, opłacenie trenerów i organizację obozów sportowych. W tym roku w puli jest 1 mln zł. Śląskie jest również partnerem rozgrywek w ramach Polskiego Związku Hokeja na Lodzie. W 2019 roku Województwo Śląskie przeznaczyło na wsparcie sportu aż 36 mln zł. To najwięcej spośród wszystkich regionów.

Potrzeby małych ojczyzn

7 maja zakończył się nabór wniosków w ramach konkursu „Inicjatywa Sołecka”.

- W ramach konkursu ze środków z budżetu województwa można realizować zadania polegające na: działaniach zwiększających aktywność społeczną mieszkańców, w tym działania w sferze kultury, sztuki, ochrony dóbr kultury i dziedzictwa narodowego, zagospodarowaniu miejsc publicznych w sołectwie istotnych z uwagi na dobro wspólne mieszkańców, czy też tworzeniu warunków do rozwoju turystyki, krajoznawstwa i sportu – przypomniała Beata Białowąs, członek zarządu województwa.

Maksymalna kwota pomocy finansowej dla gminy wynosi 60 tys. zł. W ramach konkursu w latach 2019-2021 w budżecie zabezpieczono środki w łącznej kwocie 10,4 mln zł. Pomoc finansową otrzymało łącznie 156 gmin, a przekazane dotychczas środki zamknęły się w kwocie ponad 6,6 mln zł.

W ubiegłym roku zarząd województwa przyjął do realizacji 42 zadania gmin oraz 2 zadania powiatów na łączną kwotę 7,2 mln zł na budowę dróg dojazdowych do gruntów rolnych. Ogółem powstaną 32 km dróg.

-  Intensyfikujemy prace dla terenów wiejskich, które co warto zaznaczyć, zajmują aż 69 procent powierzchni województwa, a zasiedla je aż 23 procent mieszkańców naszego regionu. Drogi dojazdowe do terenów rolnych są dla nich bardzo ważne, tym bardziej cieszy nas fakt, że wszystkie złożone wnioski na ich realizację, zostały pozytywnie rozpatrzone. Podpisujemy też sporo umów dotyczących aktywizacji – chcemy aby śląska wieś była konkurencyjna – dodaje Beata Białowąs.

Dobra perspektywa

4,4 mld euro - tyle trafi do Województwa Śląskiego w ramach nowej perspektywy unijnej na lata 2021-2027. Śląskie jest pierwszym regionem w procesie konsultacji i największym beneficjentem środków spośród wszystkich regionów. Planowana w przyszłym RPO kwota w wysokości 2,4 mld euro wzmocniona 2 mld euro z trzech funduszy.

- To olbrzymie środki, jakimi region nigdy nie dysponował – podsumowuje marszałek Jakub Chełstowski.