Z danych raportu GEM 2019 (Global Entrepreneurship Monitor – przyp. red) wynika, że aż 86% Polaków uważa prowadzenie własnej działalności gospodarczej za dobry sposób na zawodowe spełnienie. To nie tylko trzeci najlepszy wynik wśród badanych państw świata, ale także najlepszy w Europie! Zapał do zakładania firm osłabiła nieco pandemia, która bezlitośnie unieruchomiła część, do tej pory świetnie działających branż. Nie zmienia to jednak faktu, że nadal większość Polaków uważa, że własny biznes to lepszy sposób na życie, niż etat.

Sam sobie sterem i okrętem

Prowadzenie własnej działalności, zwłaszcza młodym, często niedoświadczonym, kojarzy się wyłącznie pozytywnie. Nienormowany czas pracy, niezależność, zyski, brak przełożonych i satysfakcja z osiąganych sukcesów – to tylko niektóre z plusów. Trzeba jednak postawić sprawę jasno – jeżeli są zalety, to muszą być i wady. Przedsiębiorczość faktycznie może być ekscytującym i opłacalnym zajęciem, jednak zawsze wiąże się z ryzykiem i ciężką pracą.

– Każdy biznesmen ponosi pełną odpowiedzialność za wszelkie zobowiązania, jakie wynikają z prowadzonej przez niego działalności, zarówno finansowe, jak i prawne. Poza tym, to również nieustanne zabiegi polegające na zdobywaniu zleceń i klientów czy nowych rynków zbytu. Właściciel firmy ma też sporo obowiązków formalnych. Efekt? Praca czasem i po kilkanaście godzin, także w weekendy – mówi Bogdan Wołowczyk, Kierownik Zespołu ds. Poradnictwa Zawodowego, Metodyki i Przedsiębiorczości WUP Katowice.

Czy przedsiębiorczość to cecha wrodzona czy raczej wyuczona?

– Z pewnością jest w pewnym stopniu dziedziczna, poniekąd także kształtowana przez środowisko. Nie ma jednak żadnych wątpliwości, że prowadzenie własnej firmy wymaga nauki – praw rządzących rynkiem, analitycznego myślenia czy dedukcji. Z biznesem zmierzyć może się każdy, jednak są osoby posiadające zestaw cech, które zdecydowanie ułatwią im zaistnienie i przetrwanie wśród konkurencji – mówi Bogdan Wołowczyk.

Odwaga, uczciwość i zawodowa etyka

Uniwersalność zdaje się wysuwać na pierwsze miejsce, kiedy mówi się o najważniejszych cechach, jakie powinien mieć dobry biznesmen.

– Powinien radzić sobie na wielu płaszczyznach. Niezbędna jest odwaga, pewność siebie i zdolność do podejmowania decyzji i ryzyka. Przydatna jest także kreatywność, która pomaga w uzyskaniu przewagi nad konkurencją. Nie może również zabraknąć wytrwałości i cierpliwości, zwłaszcza na początkowym etapie prowadzenia działalności, kiedy liczba niepowodzeń i przeszkód do pokonania zawsze jest obiektywnie duża – wymienia Bogdan Wołowczyk.

Ważna jest też umiejętność zarządzania czasem, samodyscyplina i komunikatywność, która przydaje się nie tylko w kierowaniu przedsiębiorstwem, ale także w budowaniu relacji z klientami.

– Nie można zapominać o etyce w biznesie. Tylko w ten sposób zbudujemy i zyskamy lojalność klientów – zapewnia Bogdan Wołowczyk.

Przedsiębiorca, który będzie rozwijał firmę, prawdopodobnie stanie się wkrótce także pracodawcą. W takiej sytuacji powinien stanowić przykład dla swoich pracowników, inspirować ich i odpowiednio motywować.

Jeżeli nie jesteś pewien, czy masz wyżej wymienione cechy, możesz skorzystać z bezpłatnego testu predyspozycji zawodowych dostępnego na stronie wybierz.zawod.eu. Znajdziesz tu prosty kwestionariusz zawierający twierdzenia dotyczące różnych zainteresowań i preferencji. Na każde zdanie odpowiadasz wybierając jedną z pięciu opcji (od „całkowicie się zgadzam” do „całkowicie się nie zgadzam”). Test wyróżnia sześć dominujących typów preferencji zawodowych: badawczy, społeczny, realistyczny, artystyczny, konwencjonalny oraz przedsiębiorczy. Wszystkie typy są integralną częścią osobowości człowieka, jednak znajomość typu dominującego będzie pomocna w określaniu drogi zawodowej. Wynik podpowie Ci, czy praca na własny rachunek to właściwy wybór.

Zrób biznesplan

Rozwiązałeś test i wiesz już, że masz nie tylko smykałkę do interesów, ale też predyspozycje, by zostać przedsiębiorącą? Prawdopodobnie jesteś gotowy na przygodę w biznesie. Zanim podejmiesz ostateczną decyzję przygotuj swój własny biznesplan.

– Odpowiedz sobie na pytania co chcesz robić, w jaki sposób i jaką kwotę możesz przeznaczyć na start – podpowiada Bogdan Wołowczyk.

W zależności od przeznaczenia biznesplanu, jego forma może być bardzo różna. Jeżeli tworzysz go wyłącznie na swoje potrzeby, nie musisz trzymać się sztywnych reguł i schematów. Jeżeli jednak musisz go pokazać jakiejś instytucji (tak jest m.in. w przypadku korzystania z unijnego projektu oferującego dofinansowanie na rozpoczęcie własnej działalności), powinieneś postępować zgodnie z wytycznymi.

Nie zrażaj się!

Na koniec jeszcze jedna rada. Zaczynaj tę przygodę w branży, którą znasz i lubisz. Dobrze, gdy masz doświadczenie i zasoby finansowe, które pomogą przetrwać początkowe trudności.

– Nie zrażaj się przeszkodami. W biznesie, jak w życiu – są wzloty i upadki. Od nas zależy, których będzie więcej. I pamiętaj – zawsze jest dobry moment, na założenie firmy – przekonuje Bogdan Wołowczyk.

Jeżeli dotarłeś do tego miejsca, jesteś gotów, aby zmierzyć się z własną działalnością gospodarczą. Pamiętaj, że przyszłemu przedsiębiorcy służą pomocą (finansową i doradczą) wojewódzkie i powiatowe urzędy pracy.

Koniecznie zapoznaj się z projektami oferującymi dofinansowanie na rozpoczęcie działalności gospodarczej, o których więcej piszemy na str. 14. To nie tylko zastrzyk gotówki na start, ale także szansa na przejście szkoleń, które przygotowują do roli przedsiębiorcy.

Dobry biznesplan

1. Streszczenie – do kogo jest adresowany, o jakie środki zabiegamy, dla kogo przeznaczony jest nasz produkt?
2. Prezentacja firmy – nazwa i dane adresowe, profil i zakres działalności, misja i cele
3. Charakterystyka produktu/usługi – w czym są lepsze od już dostępnych na rynku, jakie potrzeby zaspokoją?
4. Rynek i marketing – zasięg terytorialny, charakterystyka klientów, konkurencji, działania marketingowe
5. Potencjał produkcyjny i personel – schemat organizacyjny, czyli kto będzie zarządzał firmą, jaką kadrą i sprzętem będzie dysponował?
6. Analiza finansowa – nakłady, koszty rozpoczęcia, źródła finansowania i wkład własny