Sytuacja w gospodarce regionalnej województwa śląskiego styczeń 2021 r. – raport monitorujący
Komentarz ekspertów do raportów obserwacyjnych obrazujących aktualną sytuację w gospodarce regionalnej.
W minionym roku w województwie śląskim:
▪ Nie odnotowano lawinowego wzrostu liczby zamykanych firm. Jednak trudno jest jednoznacznie wnioskować, na ile dane statystyczne odzwierciedlają faktyczną kondycję przedsiębiorstw, a na ile są pochodną utrzymywania działalności ze względu na korzystanie z zasileń lub udogodnień obciążających budżet państwa.
▪ Mimo ograniczeń gospodarki w wyniku pandemii koronawirusa wynagrodzenia przeciętnie rosły, jednak poziom i struktura inflacji sprawia, że realna siła nabywcza gospodarstw domowych nie zmieniła się, a może nawet nieco spadła.
▪ Poziom bezrobocia ukształtował się niżej od krajowego. Stopa bezrobocia w regionie wzrosła osiągając w końcu 2020 r. 4,9% (91 tys. zarejestrowanych bezrobotnych). Jest to wartość zbliżona do osiągniętej w okresie zimowym 2018/2019 oraz 2017/2018 i niższa niż przed rokiem 2018. Utrzymuje się jednak silne zróżnicowanie wewnętrzne województwa w zakresie bezrobocia.
▪ Wskaźniki koniunktury kształtowane były przez dynamikę pandemii i wprowadzania kolejnych ograniczeń. Zachowywały się dość podobnie do wskaźników ogólnopolskich. Pierwsze miesiące pandemii charakteryzowała duża niepewność, w kolejnych (mimo ogólnie rzecz biorąc negatywnych oczekiwań co do koniunktury) widoczne było oswojenie się z funkcjonowaniem w sytuacji kryzysowej.
▪ Silniej niż w innych regionach odczuwalny był spadek produkcji przemysłowej. Natomiast produkcja budowlano-montażowa oraz sprzedaż detaliczna w ogólnym obrazie nie ucierpiały w wyniku pandemii.
▪ Rozpoczęły się średniookresowe zmiany na rynku rolnym. Prawdopodobnie w ciągu co najmniej kilkunastu miesięcy będziemy obserwowali wzrost cen, zaś skutki tego procesu będą objawiać się pogłębieniem presji inflacyjnej,
▪ W budownictwie mieszkaniowym zanotowano rekordowe wskaźniki, zarówno w odniesieniu do liczby mieszkań oddawanych do użytkowania jak i pozwoleń wydanych na budowę mieszkań i zgłoszenia budowy oraz utrzymano wysoką liczbę mieszkań, których budowę rozpoczęto. W szczególności był to bardzo dobry rok pod względem osiągniętych efektów rzeczowych dla firm deweloperskich,
▪ Zmiany mobilności były pochodną wprowadzania i luzowania ograniczeń funkcjonowania gospodarki. Intensywność ruchu pokazuje, że gospodarka relatywnie dobrze radziła sobie w sytuacji kryzysowej. Obrazuje również olbrzymi potencjał regionu w zakresie szerokorozumianej cyfryzacji. Spadek ruchu pojazdów o ok. 1/3 odbył się przy utrzymaniu relatywnie dobrej kondycji gospodarczej, a spadek o 10% w okresie wrzesień-listopad pozwolił na w miarę normalne funkcjonowanie gospodarki i mieszkańców w nowych warunkach.
▪ Wyhamowały dotychczas rosnące wpływy podatkowe. Wartość PIT r/r spadła o 3,7%, (-526 mln zł); CIT o 18,6% (-987 mln zł). Korekty inflacyjne pozwalają traktować poziomy wpływów z PIT z lat 2018 i 2020 podobnie. Jednocześnie trzeba zwrócić uwagę, że poszczególne samorządy lokalne w różnym stopniu dotknięte zostały zmianami wpływów z PIT i CIT w 2020 r.
Prawdopodobnie 2021 r. będzie tym, w którym skutki pandemii koronawirusa widoczne będą wyraźniej niż w roku 2020. Należy mieć nadzieję, że upowszechnienie szczepień pozwoli relatywnie sprawnie wracać do normalności w gospodarce globalnej, przy jednoczesnym utrzymaniu zdolności gospodarki regionalnej do szybkiego odtwarzania się po krytycznych sytuacjach związanych z zamrażaniem funkcjonowania branż lub przerwami w łańcuchach dostaw.
▪ Nie odnotowano lawinowego wzrostu liczby zamykanych firm. Jednak trudno jest jednoznacznie wnioskować, na ile dane statystyczne odzwierciedlają faktyczną kondycję przedsiębiorstw, a na ile są pochodną utrzymywania działalności ze względu na korzystanie z zasileń lub udogodnień obciążających budżet państwa.
▪ Mimo ograniczeń gospodarki w wyniku pandemii koronawirusa wynagrodzenia przeciętnie rosły, jednak poziom i struktura inflacji sprawia, że realna siła nabywcza gospodarstw domowych nie zmieniła się, a może nawet nieco spadła.
▪ Poziom bezrobocia ukształtował się niżej od krajowego. Stopa bezrobocia w regionie wzrosła osiągając w końcu 2020 r. 4,9% (91 tys. zarejestrowanych bezrobotnych). Jest to wartość zbliżona do osiągniętej w okresie zimowym 2018/2019 oraz 2017/2018 i niższa niż przed rokiem 2018. Utrzymuje się jednak silne zróżnicowanie wewnętrzne województwa w zakresie bezrobocia.
▪ Wskaźniki koniunktury kształtowane były przez dynamikę pandemii i wprowadzania kolejnych ograniczeń. Zachowywały się dość podobnie do wskaźników ogólnopolskich. Pierwsze miesiące pandemii charakteryzowała duża niepewność, w kolejnych (mimo ogólnie rzecz biorąc negatywnych oczekiwań co do koniunktury) widoczne było oswojenie się z funkcjonowaniem w sytuacji kryzysowej.
▪ Silniej niż w innych regionach odczuwalny był spadek produkcji przemysłowej. Natomiast produkcja budowlano-montażowa oraz sprzedaż detaliczna w ogólnym obrazie nie ucierpiały w wyniku pandemii.
▪ Rozpoczęły się średniookresowe zmiany na rynku rolnym. Prawdopodobnie w ciągu co najmniej kilkunastu miesięcy będziemy obserwowali wzrost cen, zaś skutki tego procesu będą objawiać się pogłębieniem presji inflacyjnej,
▪ W budownictwie mieszkaniowym zanotowano rekordowe wskaźniki, zarówno w odniesieniu do liczby mieszkań oddawanych do użytkowania jak i pozwoleń wydanych na budowę mieszkań i zgłoszenia budowy oraz utrzymano wysoką liczbę mieszkań, których budowę rozpoczęto. W szczególności był to bardzo dobry rok pod względem osiągniętych efektów rzeczowych dla firm deweloperskich,
▪ Zmiany mobilności były pochodną wprowadzania i luzowania ograniczeń funkcjonowania gospodarki. Intensywność ruchu pokazuje, że gospodarka relatywnie dobrze radziła sobie w sytuacji kryzysowej. Obrazuje również olbrzymi potencjał regionu w zakresie szerokorozumianej cyfryzacji. Spadek ruchu pojazdów o ok. 1/3 odbył się przy utrzymaniu relatywnie dobrej kondycji gospodarczej, a spadek o 10% w okresie wrzesień-listopad pozwolił na w miarę normalne funkcjonowanie gospodarki i mieszkańców w nowych warunkach.
▪ Wyhamowały dotychczas rosnące wpływy podatkowe. Wartość PIT r/r spadła o 3,7%, (-526 mln zł); CIT o 18,6% (-987 mln zł). Korekty inflacyjne pozwalają traktować poziomy wpływów z PIT z lat 2018 i 2020 podobnie. Jednocześnie trzeba zwrócić uwagę, że poszczególne samorządy lokalne w różnym stopniu dotknięte zostały zmianami wpływów z PIT i CIT w 2020 r.
Prawdopodobnie 2021 r. będzie tym, w którym skutki pandemii koronawirusa widoczne będą wyraźniej niż w roku 2020. Należy mieć nadzieję, że upowszechnienie szczepień pozwoli relatywnie sprawnie wracać do normalności w gospodarce globalnej, przy jednoczesnym utrzymaniu zdolności gospodarki regionalnej do szybkiego odtwarzania się po krytycznych sytuacjach związanych z zamrażaniem funkcjonowania branż lub przerwami w łańcuchach dostaw.