Województwo Śląskie jako jedno z pierwszych opracowało narzędzie wsparcia mikro, małych i średnich przedsiębiorstw, które zostało wdrożone w formie Śląskiego Pakietu dla Gospodarki z kwotą ponad 1 mld złotych. III Filar skierowany dla firm z regionu obejmował konkurs „Inwestycje w MŚP”, który udało się wprowadzić dzięki błyskawicznym zmianom w Regionalnym Programie Operacyjnym województwa Śląskiego. W marcu, przedsiębiorcy zostali poinformowani o planowanym uruchomieniu konkursu na specjalnych zasadach, uwzględniających wyjątkową sytuację, związaną z kryzysem zdrowia publicznego w branżach szczególnie dotkniętych skutkami pandemii – gastronomia, turystyka, hotelarstwo, przemysł czasu wolnego, handel detaliczny, usługi kosmetyczne, fryzjerskie, rehabilitacyjne. Dofinansowanie przeznaczone było dla mikro (także jednoosobowych działalności gospodarczych), małych i średnich firm z regionu, a jego celem było wsparcie inwestycji, bieżących kosztów prowadzenia działalności i utrzymanie miejsc pracy. Start naboru nastąpił 28 kwietnia i zakończył się ostatecznie po ośmiu tygodniach 24 czerwca 2020 roku o godz. 12.00 z wynikiem ponad 2000 wniosków. III Filar Śląskiego Pakietu dla Gospodarki jest ofertą, którą województwo śląskie wpisuje się w promowane przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej narzędzie wsparcia w ramach tarczy antykryzysowej.

Dofinansowanie ze środków unijnych w takiej formie cieszyło się ogromnym zainteresowaniem firm z naszego województwa, które zgłaszały potrzebę doinwestowania, modernizacji czy dywersyfikacji produkcji w związku z sytuacją jaka nastąpiła z powodu pandemii. Pomoc obejmowała także bieżącą działalność m.in. pokrycie wydatków dotyczących opłat za czynsz, media czy zobowiązań ratalnych. Jak pokazują statystyki – najwięcej wniosków dotyczyło działań inwestycyjnych, a około 30% projektodawców zakładało skorzystanie także z towarzyszącego wsparcia kosztów bieżących. Należy podkreślić, że w naborze możliwe było finansowanie kosztów poniesionych przez firmy wcześniej tj. po 1 lutego 2020, co dla wielu przedsiębiorstw stanowiło pomoc w realizacji rozpoczętych inwestycji, spłacie zobowiązań kredytowych, utrzymanie miejsc pracy. Warto zaznaczyć, że w ramach działania 3.2 Innowacje w MŚP realizowane były do tej pory jedynie nabory na projekty wdrażające innowacje produktowe bądź procesowe, z wymaganą opinią o innowacyjności. Po wystąpieniu pandemii COVID-19 zasady zostały zmienione z uwagi na sytuację powstałą w wyniku kryzysu zdrowia publicznego – wprowadzony został typ „Inwestycje w MŚP”, znoszący kryterium innowacyjności, poszerzający katalog kosztów kwalifikowalnych, dopuszczający każdego przedsiębiorcę , bez wymogu innowacyjności.

Dofinansowanie można było przeznaczyć na zakup nowych oraz używanych maszyn, urządzeń, wartości niematerialnych i prawnych, specjalistycznych środków transportu czy przeprowadzenia prac modernizacyjnych, podnoszących jakość świadczonych usług, umożliwiających wprowadzenie na rynek nowych produktów. Projekty można było składać także w przypadku jednoosobowej działalności gospodarczej. Maksymalna kwota dofinansowania ustalona została na poziomie 800 tys. zł, natomiast nie przewidywano kwoty minimalnej, co oznacza, że przedsiębiorcy mogli dostosować dofinansowanie do swoich potrzeb – w czterech rundach zarejestrowano wnioski  np. na kwoty nieprzekraczające 5 tys. złotych, nie brakło także takich, które wykorzystywały górną granicę przewidzianą do wsparcia. Przyznane dofinansowanie obejmuje aż 85 % kosztów kwalifikowalnych.

Nabór trwał od 28 kwietnia do 23 czerwca i był realizowany w czterech rundach po 14 dni. Każdej rundzie towarzyszyły webinaria online, dotyczące naboru, objaśniające możliwości dofinansowania i katalog kosztów kwalifikowalnych. Bezpośrednio po zakończeniu każdej rundy, następowała ocena wniosków pod względem formalnym i merytorycznym, co oznacza w praktyce przyspieszenie procedury wyboru projektów do dofinansowania.

Każda runda konkursu z rosnącą ilością składanych wniosków, przekraczających wstępną alokację 76 mln złotych,  skłoniła Zarząd Województwa do wynegocjowania z Komisją Europejską zgody na przesunięcie dodatkowych środków na dotacje dla przedsiębiorców. Pula na konkurs została tym samym zwiększona o 148 mln złotych. Najwięcej złożonych do Śląskiego Centrum Przedsiębiorczości projektów dotyczyło inwestycji w sektorze przetwórstwa przemysłowego, natomiast duża część odpowiada bieżącej sytuacji gospodarczej regionu, ponieważ o dofinansowanie ubiegały się także przedsiębiorstwa związane z  gastronomią, hotelarstwem, turystyką oraz tzw. przemysłem czasu wolnego – rozrywka i kultura. Te sektory, z uwagi na straty spowodowane Covid-19  miały możliwość uzyskania dodatkowych punktów.

Województwo śląskie od 6 kwietnia realizowało własny program wsparcia MŚP z konkursem na inwestycje oraz wsparcie kosztów bieżących. Konkurs trwał 8 tygodni także ze względu na to, by każdy przedsiębiorca miał możliwość zapoznania się z dokumentacją (np. poprzez udział w spotkaniach online), skonsultowania swoich pomysłów na dalszy rozwój oraz napisania i skutecznego złożenia wniosku. Warto zaznaczyć, że w przypadku konkursów w formie otwartej na zasadzie „kto pierwszy ten lepszy” , nabory kończyły się w ciągu paru godzin (po przekroczeniu alokacji). Doświadczenie Śląskiego Centrum Przedsiębiorczości, które kilka lat temu przeprowadziło konkurs w formie otwartej, zakończony po 30 minutach pokazuje, że nie jest to najlepszy sposób organizowania naboru. Duża ilość protestów, niezadowolenie przedsiębiorców, których wnioski nie znalazły się na liście z powodu braku środków, skłania do realizacji konkursów obejmujących  dłuższy zakres czasowy.

Śląski Pakiet dla Gospodarki - III Filar w liczbach
I runda: 175 wniosków, kwota: 99,5 mln złotych
II runda: 277 wniosków, kwota dofinansowania 155,9 mln złotych
III runda: 348 wniosków, kwota dofinansowania 192 mln złotych
Łącznie runda I-IV:  ponad 2000 wniosków.

Liczba uczestników webinariów: 245
Liczba odebranych telefonów: 3 641
Liczba maili: 1 170